Jenner dhe Lija

 Në vitin 1796, Eduard Jenner (1749-1823), një mjek fshati në Gloustershire, në Angli, bëri hetime mbi mjekësinë popullore të zonës e cila thoshte se mjelëset kanë imunitet ndaj lisë për shkak se janë të ekspozuara ndaj lisë së gjedhëve.  Ai mori një kampion të lisë së gjedhëve nga një mjelëse, Sarah Nelmes dhe e aplikoi atë në një gërvishtje në lëkurën e një të riu të quajtur James Phipps, të cilit më vonë iu injektua lija. Ai nuk e zhvilloi sëmundjen. Botimi i Jennerit në vitin 1798, me titull "Një hetim mbi shkaqet dhe efektet e vaksinës së lisë", përshkruante përdorimin e gjerë që i bëri ai vaksinimit dhe mbrojtjes së sukseshme nga lija. Ai profetizoi se "Asgjësimi i lisë, një nga ndëshkimet më të tmerrshme te qenies njerezore, duhet te jete rezultati I kesaj praktike”. Ai nxiti vaksinimin si nje metode per te zevendesuar variolimin, e cila kish te bente me ekspozimin e individeve ndaj kampioneve te lise, origjina e se ciles eshte dokumentuar ne Kine ne vitin 320 pas eres sone. Variolimi pati nje perdorim te gjere ne shekullin e XVIII-te  dhe perbente nje biznes fitimprurës. Kundërshtimi ndaj vaksinimit ishte mjaft i fortë dhe kontributi i Jennerit u la në hije nga autoritetet mjekësore të asaj kohe, por u shperblye nga Parlamenti. Vaksinimi u adoptua si një praktikë universale nga ushtria britanike në vitin 1800 dhe nga Danimarka në vitin 1803. Vaksinimi u bë një praktikë që sa vinte e përhapej gjatë shekullit të nëntëmbëdhjetë. Në vitin 1977, u identifikua rasti i fundit i lisë dhe zhdukja e lisë u deklarua nga Organizata Botërore e Shëndetësisë në vitin 1980. Sasitë e virusit të mbetura në Shtetet e Bashkuara dhe në Rusi do të eleminoheshin në vitin 2002. 

Created from Genci Dervishi & RC Studio